“Er is geen Ken zonder Barbie, en er is geen Barbie-film zonder Greta Gerwig en Margot Robbie, de twee mensen die het meest verantwoordelijk zijn voor deze geschiedenis schrijvende, wereldwijd gevierde film. Er zou voor niemand in de film erkenning mogelijk zijn zonder hun talent, lef en genialiteit.”
Op de website van de Linda meiden wordt deze quote geciteerd van Ryan Gosling, de acteur die Ken speelt. Hij is boos omdat de vrouwelijke actrice en regisseur niet genomineerd zijn voor een Oscar. De website Linda meiden vindt dat dit bewijst 'vrouwen die records breken krijgen niet half zo veel lof als mannen (die simpelweg bestaan)'.
Zijn de zorgen die geuit worden op de Linda meiden terecht of onterecht? Wat vinden jullie?
Lesdoel
Invloed van media op de werkelijkheid: Herkennen of mediaboodschappen vooroordelen en rolpatronen bevestigen en versterken.
Download PowerPoint
De les staat hieronder als online presentatie. Of download de PowerPoint en pas deze naar wens aan.
Download bijlage
Samen met je leerlingen de tekst lezen? Download de tekst en print die uit. (Geschikt voor RALFI-lezen).
Online presentatie
Uitwerking per dia
Wanneer is nieuws nieuws?
Wat maakt iets nieuws of nieuwswaardig? Bekijk de video “Wat is nieuws” van Beeld & Geluid : https://youtu.be/JbluR5u5iBc
"Journalisten worden de poortwachters van het nieuws genoemd. Sommige gebeurtenissen komen door de poorten, en andere gebeurtenissen halen het nieuws niet." - IJsbrand Terpstra
Poortwachters
Bespreek klassikaal:
- Welk nieuws stond er afgelopen week centraal voor de leerkracht?
- Welk nieuws heeft de klas vooral meegekregen in de afgelopen week?
- Zijn jullie dan ook poortwachters?
Opdracht: Waar haal jij jouw nieuws vandaan?
Maak een lijst met 5 verschillende nieuwsbronnen waar jij nieuws vandaan haalt (bijv. Jeugdjournaal).
Schrijf bij elke nieuwsbron op:
- Hoe vaak je hier nieuws van ziet (bijv. 1x per week);
- Wat voor soort nieuws het is (bijv. entertainment, sport, wereldnieuws, enz.);
- Via welke drager jij het nieuws tot je krijgt (bijv. radio, tv, email, krant of social media).
Wat is een doelgroep?
Een doelgroep is een groep mensen met dezelfde kenmerken. Dit kan bijvoorbeeld over leeftijd, geslacht of hobby's gaan. Een mediabedrijf kijkt goed wat hun doelgroep is, zodat de media die ze maken aansluit bij deze doelgroep. Zij willen natuurlijk het liefst dat zoveel mogelijk mensen hun media volgen. Op die manier kunnen zij ook meer geld vragen aan hun adverteerders.
Op de website van LINDA.meiden staat een artikel over hoe onrechtvaardig het is dat de actrice en regisseuse van Barbie niet genomineerd zijn voor een Oscar. LINDA.meiden heeft als doelgroep vrouwen tussen 18 en 28 jaar. Zij nemen het in het artikel dus op voor hun eigen doelgroep.
Op een andere website Manners.nl staat een artikel die het tegenovergesteld beschrijft van het artikel van de LINDA.meiden. Zij noemen de ophef over het niet genomineerd zijn van Barbie 'gezeur'. De doelgroep van deze website is mannen tussen 20 en 45 jaar oud.
Nu ook in de media: Oscar-gezeur over Margot Robbie genuanceerd: 'Neem je verlies'
“Niet iedereen kan een Oscar winnen.” Whoopi Goldberg snapt de ophef over de Oscarnominaties niet helemaal. Op sociale media was flink wat kritiek, omdat Barbie-hoofdrolspeelster Margot Robbie en regisseuse Greta Gerwig niet genomineerd zijn voor de prestigieuze filmprijs. "Niet iedereen kan winnen", reageerde Goldberg in de talkshow The View. Oftewel, neem je verlies.
Op de website Manners.nl wordt deze quote geciteerd van Whoopi Goldberg, voormalig Oscarwinnares. Manners is het met haar eens en vindt alles maar 'Oscar-gezeur’. Hoe komt het dat hetzelfde nieuws met twee totaal verschillende blikken op de wereld gebracht wordt? Is dit oké?
Persvrijheid
Ondanks dat beide nieuwsartikelen over hetzelfde onderwerp gaan, hoeven ze dit nieuws niet hetzelfde te brengen. Afhankelijk van hun doelgroep bepalen zij de insteek van het artikel. Dit kan doordat wij in Nederland persvrijheid hebben. Hierdoor mag een mediabron zelf bepalen wat hij schrijft, zolang het niet in strijd is met de wet:
Journalisten mogen schrijven wat ze willen: De overheid mag zich in Nederland niet bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven (persvrijheid). Iedereen mag zeggen en schrijven wat hij wil. Zolang het niet in strijd is met de wet. Belediging, smaad en aanzetten tot haat en discriminatie zijn bijvoorbeeld verboden. Of iets in strijd is met de wet beoordeelt een rechter achteraf.
(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/media-en-publieke-omroep/persvrijheid-bewaken)
Wat vind jij?
Nieuws kan soms dus erg verwarrend worden. De journalist bepaalt wat nieuwswaardig is en dan kunnen ze dit ook nog vanuit hun eigen blik op de wereld brengen. Wat vind jij hiervan?
- Is het goed dat een mediabron zelf mag bepalen het nieuws gebracht wordt?
- Is dit afhankelijk van het type nieuws? (entertainment, sport, wereldnieuws, enz.)
- Zouden er hulpmiddelen moeten komen, zodat je weet hoe een ander nieuwsmedium het nieuws bekijkt?
- En natuurlijk, aan wiens kant sta jij? Die van LINDA.meiden of van Manners? 😉
Pluriformiteit
In Nederland is er sprake van persvrijheid. Dit houdt in dat iedereen gedachten en gevoelens mag uiten (wel rekening houdend met de Grondwet!).
De overheid mag zich niet bemoeien met wat media schrijven.
Alle verschillende nieuwsbronnen hebben een eigen redactie én doelgroep met een bepaalde blik op de wereld. Vanuit deze factoren bepalen zij welk nieuws er gebracht wordt (poortwachters) en de invalshoek: met welk verhaal het nieuws gebracht wordt.
Dit noemen we pluriformiteit: de verschillen in de nieuwsmedia. Door pluriformiteit kunnen mensen goed geïnformeerd worden vanuit verschillende invalshoeken. Ook kunnen nieuwsmedia specifieke doelgroepen bereiken, bijvoorbeeld jongeren, mensen met een geloofsovertuiging of personen uit een specifieke regio.
Bespreek klassikaal:: Waarom is pluriformiteit belangrijk. Of is pluriformiteit enkel verwarrend?
Persvrijheid
Mediapluriformiteit is niet overal vanzelfsprekend. Er zijn genoeg landen waar nieuwsbronnen verboden worden, bijvoorbeeld omdat ze kritisch op de overheid zijn of entertainment onderwerpen bespreken die verboden zijn.
In Nederland hebben journalisten persvrijheid:
Journalisten mogen schrijven wat ze willen: De overheid mag zich in Nederland niet bemoeien met wat mensen zeggen of schrijven (persvrijheid). Iedereen mag zeggen en schrijven wat hij wil. Zolang het niet in strijd is met de wet. Belediging, smaad en aanzetten tot haat en discriminatie zijn bijvoorbeeld verboden. Of iets in strijd is met de wet beoordeelt een rechter achteraf.
(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/media-en-publieke-omroep/persvrijheid-bewaken)
Benodigdheden
- Laptop of Chromebook
- Interactieve presentatie
- PowerPoint
- Digibord met internet
- Print de tekst
Woordenschat
Journalistiek is de term die gebruikt wordt voor alles wat te maken heeft met het verzamelen van nieuws. Bijvoorbeeld het maken van kranten en het nieuws op televisie en het internet. Als journalist moet je informatie zoeken over een onderwerp en erover vertellen.
Persvrijheid is de vrijheid is dat iemand zijn mening of verslag (schriftelijk) openbaar mag maken, mag uitgeven en verspreiden. Persvrijheid hangt samen met de vrijheid van meningsuiting, maar hier gaat het vooral op om de pers.
Pluriformiteit betekent dat er veel verschillende soorten meningen zijn over een onderwerp zodat alle meningen gehoord kunnen worden.
Burgerschap
Vrijheid van meningsuiting is net zoiets als persvrijheid. Jij mag zeggen wat jij vind, zolang dit binnen de wet blijft. Discrimineren mag bijvoorbeeld niet.
In Nederland is er veel discussie over de vrijheid van meningsuiting. Sommigen menen dat de vrijheid van meningsuiting beperkt moet worden, terwijl anderen zeggen dat ze vinden dat ze bijna niks meer mogen zeggen en dat er juist een grotere vrijheid van meningsuiting moet zijn.
Wat vind jij? Heb jij het idee dat je mag zeggen wat je wilt? Of heb je weleens iets willen zeggen maar dat niet gedaan omdat je je hier niet vrij genoeg voor voelde?