Rusland en de Oekraïne zijn in oorlog. Bij een oorlog denken we aan tanks, gevechten, raketten en bombardementen. Maar in een moderne oorlog vechten geen soldaten, maar hackers met elkaar. Dat heet een cyberoorlog. Wat is een cyberoorlog? Merken wij dit ook in Nederland? En hoe hack je iemand eigenlijk? Dat gaan we bekijken in deze les.
Lesdoel
De leerling ontdekt het hoe en waarom van cyberaanvallen. In oorlogssituatie of in ons eigen land.


Voorbereiding
Voor leerlingen kan de oorlogssituatie in de Oekraïne beangstigend zijn of vragen oproepen. Via social media krijgen ze veel beelden te zien, die niet allemaal geschikt zijn voor hun ogen. Klassikaal het gesprek aangaan over de oorlog kan daarom prettig zijn, vooraf aan deze Mediabegrip-les. Wij voegen twee brochures toe waarin beschreven staat hoe je dit gesprek in de klas kunt voeren.
Uitwerking per dia
- sheet 1-4: Introductie van het onderwerp cyberoorlog.
- sheet 5-11: uitwerking van het thema en verwerking. Uitleg van het begrip cyberaanval in oorlogstijd en bij ons in Nederland.
- eindopdracht: bekijk welke opdracht beter past bij de groep leerlingen of laat ze zelf kiezen. De tweede opdracht vraagt meer tijd, maar kan ook als huiswerk mee gegeven worden.
Benodigdheden
- Chromebook per leerling
Woordenschat
Ontregelen: Verstoren wat normaal goed werkt.
Breedbandinternet: Breedband betekent dat de verbinding met het netwerk wordt gemaakt met een 'snelle' verbinding.
Gebruikte bronnen
https://pixabay.com/
https://www.nu.nl/tech/6187269/tientallen-nederlandse-routers-gehackt-door-russische-militaire-hackgroep.html
https://www.nu.nl/tech/6187426/nog-geen-grootschalige-cyberoorlog-in-oekraine-maar-het-blijft-spannend.html
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zo-ziet-de-onzichtbare-russische-aanval-op-oekraine-eruit~baa2304d/
https://nos.nl/collectie/13888/artikel/2419776-wel-digitale-aanvallen-in-oekraine-oorlog-maar-de-grote-klap-blijft-vooralsnog-uit
https://www.youtube.com/watch?v=Fn_IanbD2ZE (klokhuis.nl)
https://www.youtube.com/watch?v=XWln0jgE-V4 (Skills Dojo.tv)
https://crisis.nl/wees-voorbereid/cyberaanval/
https://www.nu.nl/tech/6187884/elon-musk-zegt-oekraine-meer-ontvangers-voor-starlink-internet-toe.html
https://www.rtlnieuws.nl/tech/artikel/5292503/starlink-spacex-musk-satellietinternet-oekraine-rusland-oorlog-gevaarlijk
https://www.ad.nl/tech/legaal-hacken-wie-kraakt-deze-websites-van-de-politie~a0f98967/
https://publicaties.politie.nl/changeyourgame/
https://www.youtube.com/watch?v=UBrH5-Kdkd8 (jeugdjournaal.nl)