"Het kwalijke van pesten is dat het in het geheugen onuitwisbaar is. Het blijft hangen als een brandmerk." - Hugo Camps
Van beleven.org:
"19 april is de 'Landelijke Dag tegen Pesten'. Op deze dag wordt in Nederland extra aandacht besteedt aan het stoppen van pesten. Er wordt bewust stilgestaan bij pesten en de gevolgen van pesten voor zowel slachtoffers, pestkoppen, meelopers en omstanders.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat pestgedrag alleen maar erger wordt naar mate we ouder worden. Op scholen wordt één op de tien leerlingen gepest. Op het werk één op de acht en in het bejaardentehuis één op de vijf mensen. En toch blijven veel mensen zeggen dat pesten een kleuterding is..."
In deze les gaan leerlingen leren over pestgedrag en gaan aan de slag met tips om pesten tegen te gaan.
Lesdoel
Vanuit de leerlijnen SLO:
Mediawijsheid:
- praten over positieve aspecten en de gevaren van digitale media
- bewust zijn dat digitale media ook ongewone en ongewenste content kunnen bevatten
- bewust zijn van het belang van sociale gedragsregels bij het gebruik van sociale media (op een respectvolle wijze omgaan met elkaar)
Download PowerPoint
De les staat hieronder als online presentatie. Wil jij liever een PowerPoint? Download de PowerPoint en pas deze naar wens aan.
Download tekst
Wil je met de leerlingen de tekst van Melles Media samen lezen? Download dan hier de tekst en print deze uit. De tekst is geschikt voor RALFI-lezen.
Online presentatie
Uitwerking per dia
Titelpagina. Deze week besteden we aandacht aan de dag tegen pesten.
Melles Media. Lees samen het verhaal van Melle. In het verhaal gaat het over de broer van Melle die gepest wordt. Wat vinden de leerlingen van de situatie? We weten niet hoe oud de broer van Melle is, maakt dat verschil? Welke ervaringen hebben de leerlingen?
Nu in de media: Dag tegen pesten.
In de presentatie worden enkele cijfers benoemd. Zoals af te lezen is uit de cijfers, is pesten niet een probleem van het basisonderwijs. Pesten komt in de hele maatschappij voor. Wat vinden de leerlingen ervan? Bekijk eventueel deze video over pesterijen in een woonzorgcentrum voor ouderen.
Ga in gesprek met elkaar.
Bekijk eerst de video's van het Jeugdjournaal over pesten. In de eerste video ("Je kan er later nog veel last van hebben") bespreken diverse ervaringsdeskundigen hun ervaringen, zoals de 14-jarige Amy die gepest werd. In de video "Over pesten praten is belangrijk" wordt ingegaan op een onderzoek van de Kinderombudsvrouw rondom pesten. Bespreek de video's goed en zorg voor een veilig klimaat. Bespreek daarna de uitspraken op de volgende dia. Hieronder enkele tips bij een aantal van de uitspraken.
"Pesters moeten veel harder gestraft worden." - Of moeten de pesters juist geholpen worden?
"Iemand die gepest wordt, vraagt daar vaak zelf om." - Nee, nooit. Niemand wil graag gepest worden.
Actie
Bespreek met de leerlingen wat zij zelf kunnen doen tegen online pestkoppen. Kijk op meldknop.nl en vraaghetdepolitie.nl voor tips en informatie. Bekijk de video in de presentatie over de Erecode, waarin wordt uitgelegd hoe leerlingen om kunnen gaan met ongewenste internetinhoud. Weten ze hoe dit werkt? Wat zijn hun ervaringen? Hebben ze wel eens iemand geblokkeerd? Of iets gerapporteerd (wat ook kan betekenen: "Ik heb het tegen mijn docent verteld." )?
De opdracht.
Schrijf een verhaal over iemand die gepest wordt.
Beschrijf het pesten, hoe dat voelt voor de persoon die gepest wordt en waarom de pester pest.
Het verhaal loopt goed af! Zorg dat alle leerlingen een verhaal schrijven met een happy end. Dit houdt namelijk ook in dat ze moeten nadenken over een oplossing/aanpak.
Onderdeel Burgerschap. Iedere week een opdracht om te werken aan de doelen van Burgerschap! De opdracht sluit aan bij de les van Mediabegrip.
Op diverse sociale media, zoals Facebook, is het lang niet altijd gezellig en sociaal. Mensen schelden, discrimineren, maken racistische of seksistische opmerkingen. Vaak wordt dan Artikel 7 van onze grondwet erbij gehaald. In dit artikel staat (in eenvoudig Nederlands, bron: www.denederlandsegrondwet.nl):
“In Nederland mag je zeggen en schrijven wat je denkt, zonder daar eerst toestemming voor te vragen.” Kortom, de vrijheid van meningsuiting.
Maar soms vergeten mensen dat er ook bij staat:
“Maar de rechter kan je achteraf wel straffen, als je iets zegt of schrijft dat niet mag volgens een ander artikel van de Grondwet of een andere wet.”
Bespreek de volgende stellingen.
- Ik moet altijd kunnen zeggen wat ik denk, zonder dat ik rekening hoef te houden met de gevoelens van anderen.
- Wij moeten in Nederland allemaal samenleven. Daarom is het niet meer dan normaal dat we rekening houden met elkaar en dat we fatsoenlijk met elkaar omgaan. Aardig zijn voor elkaar, daar begint het mee.
Benodigdheden
- De interactieve presentatie op deze pagina of de PowerPoint
- Digibord met internetaansluiting
- Print de tekst voor de leerlingen
- Materiaal om de opdracht uit te voeren
Woordenschat
- Machteloos: zonder iets te kunnen doen.
- Negeren: doen alsof je iemand niet ziet, iets niet merkt
- Blokkeren: belemmeren, tegenhouden
- Rapporteren: melden
- Tolereren: accepteren, toestaan.
Gebruikte bronnen
Mediatheek: voor scholen.
Het handboek tegen pesten – Bamber Delver.
Hoe keer je je tegen pesten, dát vertellen de moedige pestsurvivors die in dit boek geïnterviewd worden. Inclusief dossiers met feiten en cijfers over de omvang van het pestprobleem, peer education, antipest methodes en wetgeving. Plus: tientallen tips voor scholen en ouders. “Besef hoe belangrijk u bent!”
www.bamberdelver.nl/handboek-tegen-pesten
De M5 aanpak (bron: www.m5groep.com):
“Scholen doen hun best om pestgedrag actief tegen te gaan. Uit onderzoek blijkt echter dat pesten in algemene zin wel minder is geworden, maar dat uitgerekend het beschadigende, grotendeels onzichtbare pestgedrag niet afneemt.
Onder invloed van verruwende normen en sociale media, neemt de impact van dit deel van pestgedrag toe.
Met de M5 aanpak heeft een school wel zicht op wat zich in en om school voltrekt m.b.t. sociale veiligheid, ook buiten het zicht van volwassenen en ook voor en na school. Je kunt dan als school steeds gericht en tijdig bijsturen als het de verkeerde kant op gaat.
De M5 aanpak leert teams hoe zij bepaalde leerlingen, die zich blijven misdragen, tijdig kunnen helpen om sociaal wenselijk gedrag te laten zien. ”
Scholen moeten zorgen voor een sociaal veilige omgeving en moeten pesten tegengaan. Hoe ze dit doen, mogen scholen zelf bepalen. Ze moeten wel voldoen aan de Wet veiligheid op school.
Scholen voor primair en voortgezet onderwijs zijn verplicht een veiligheidsplan op te stellen. Een pestprotocol kan een onderdeel van dit plan zijn maar dat is niet verplicht. De school moet vermelden:
- hoe de school pestgedrag signaleert;
- welke afspraken er zijn om pesten te voorkomen en aan te pakken;
- wie de vertrouwenspersoon is;
- wie het aanspreekpunt pesten is;
- hoe de klachtenregeling werkt;’
- waar de onafhankelijke klachtencommissie is te vinden.
Ouders kunnen deze gegevens vinden in de schoolgids en/of op de website van de school. Uiteraard kunnen ouders dit ook opvragen bij het schoolbestuur.
Mediatheek: extra beeldmateriaal
https://www.stoppestennu.nl/van-bingo-afgunst-tot-rollator-beuken-ouderen-woonzorgcentra-pesten-ook
Pestgedrag op de werkvloer – RTL Late Night