Week 9 – Hoe weten ze dat?

We hebben zojuist gelezen dat 15 februari de warmste dag ooit gemeten was. Deze metingen zijn afkomstig van weerstations uit Nederland en worden opgeslagen sinds 1854. Een dergelijke verzameling aan data noemen we een databank.

Een databank, gegevensbank of database is een (meestal digitaal opgeslagen) verzameling van gegevens. Ze zijn zo ingericht dat je de gegevens eenvoudig kunt vinden en gebruiken. Databases spelen een belangrijke rol bij het archiveren en actueel houden van gegevens van onder meer overheid, wetenschap, financiële instellingen, bedrijven en op kleinere schaal worden ze ook privé gebruikt.

Databanken gebruiken:

Nederlandse culturele en taalontwikkelingen worden onderzocht en opgeslagen (gearchiveerd) door het Meertens Instituut. Je kunt via het Meertens Instituut bijvoorbeeld onderzoek doen naar Nederlandse voornamen.

In de volgende 2 oefeningen ga je het volgende onderzoeken hoe vaak jouw naam in Nederland is gebruikt,  in welke regio jouw naam het meest voorkomt en wat de populairste namen waren in Nederland in jouw geboortejaar.

Oefening 1: 

1. Ga naar: https://nvb.meertens.knaw.nl/naam/is/.
2. Typ jouw voornaam in het zoekveld (rechtsboven) en klik op Zoek!
3. Hoeveel mensen in Nederland hebben jouw voornaam?
4. In welk jaar zijn de meeste mensen geboren met jouw voornaam?
5. Klik op de knop 'verspreiding'. In welke regio komt jouw naam het meeste voor?

Oefening 2: 

1. Ga naar: nvb.meertens.knaw.nl/topnamen/gemeente/
2. Typ de naam van jouw gemeente in het zoekveld, verander het jaartal naar jouw geboortejaar en klik op zoek!
3. Wat was de populairste naam in jouw geboortejaar? Staat jouw naam in de top 50?

Opdracht:

In deze opdracht gaan jullie in groepjes van 2 of 3 leerlingen onderzoek doen in een databank. Hierbij is het leren (of het proberen te) zoeken belangrijker dan het juiste antwoord. Jullie krijgen bij deze opdracht dus geen uitleg waar jullie de informatie kunnen vinden.

Op de website www.weerstatistieken.nl kun je zoeken naar alle historische weerdata (van het KNMI). Je kunt bijvoorbeeld gemakkelijk zoeken welk weer het was op jouw verjaardag, hoeveel uur de zon scheen op een bepaalde dag of wat de gemiddelde temperatuur was in een specifiek jaartal of maand.

Ga naar: https://weerstatistieken.nl/ beantwoord onderstaande vragen door in de datasets te zoeken:

• Hoe warm (of koud) was het op 1 januari 1901 in De Bilt? Wat was de maximumtemperatuur?
• Wat was de gemiddelde temperatuur in Stavoren in januari 2023?
• Wat is historisch de laagste temperatuur van morgen in Rotterdam?
• Hoeveel hittegolven zijn er in Nederland geweest? Wanneer was de eerste en hoe lang duurde deze?
• Welke datum is de koudste temperatuur in Nederland gemeten en hoe koud was het?

Is die informatie echt?

Er is steeds meer onbetrouwbare informatie te vinden, daarom wordt het steeds belangrijker om betrouwbare informatie te kunnen herkennen. Op de website www.isdatechtzo.nl staan enkele tips om te controleren of de informatie die je leest werkelijk juist is. Dit is hun checklijst:

1. Lees het hele bericht goed door.
2. Wat is de bron van het bericht?
3. Met welk doel is het bericht geschreven?
4. Wat is de toon van het bericht? (is het serieus bedoeld?)
5. Wat voor soort informatie staat er in het bericht?
6. Kloppen de foto’s, video’s en cijfers?

Meer uitleg over de 6 punten kun je hier vinden:
www.isdatechtzo.nl/hoe-check-je-een-bericht/

Doe de test
Herken jij of informatie echt is? Doe de kennistest op: https://npokennis.nl/story/691/hoe-zie-je-of-een-bericht-betrouwbaar-is.